Đây là giai đoạn bạn bắt đầu tạo dựng sự nghiệp với một công việc toàn thời gian, và mục tiêu quản lý tiền bạc là tìm hiểu, thực hiện các phương án để tích lũy và gia tăng tài sản.
Thậm chí có thể bạn đã bắt đầu nghĩ đến việc sở hữu một ngôi nhà mới cũng như hoạch định cho giai đoạn hưu trí. Tuy nhiên làm thế nào thực hiện được những điều đó cùng một lúc? Dưới đây là một số lời khuyên giúp bạn thiết lập kế hoạch tài chính phù hợp cho riêng mình.
Có kế hoạch quản lý các khoản vay
Trong giai đoạn tài chính chưa vững chắc, chúng ta thường tận dụng các khoản vay từ người thân, bạn bè, hay vay tín chấp qua mua hàng trả góp, thẻ tín dụng… để trang trải các nhu cầu chi tiêu của mình. Vì vậy, cần đặt mục tiêu quản lý tốt các khoản vay ngay từ đầu để tránh tình trạng nợ nần khiến tài chính của bạn ngày càng thâm hụt.
Đầu tiên, đừng né tránh: Hãy đối mặt với các khoản nợ của mình. Xác định số tiền bạn vay của ai, lãi suất ra sao và viết chúng hết ra giấy (hoặc sử dụng Excel).
Sau đó, hãy ngồi lại với bạn đời của bạn (nếu có) để xác định những ưu tiên tài chính của các bạn hiện tại và trong thời gian tới. Cần chắc chắn rằng hai bạn đồng thuận với nhau cho dù là dồn tiền trả nợ hay sẽ đồng thời tiết kiệm cho một khoản khác.
Tiếp theo, xếp hạng các khoản vay của bạn theo lãi suất. Thường thì nợ thẻ tín dụng sẽ có lãi cao nhất, và nên là khoản ưu tiên thanh toán trước nhất.
Theo John Ganotis, người sáng lập CreditCardInsider.com, nhận định: “Trong trường hợp bạn đang nợ nhiều khoản khác nhau, hãy lập cho mình 1 kế hoạch để thanh toán các khoản đó theo thứ tự. Bạn có thể giảm thiểu số tiền lãi phải trả đồng thời có thể trả dứt nợ nhanh hơn nếu bạn trả theo thứ tự khoản có lãi suất cao nhất trước.”
Tuy nhiên bạn cũng nên kiểm tra tất cả thỏa thuận vay của mình để xem có điều khoản phạt thanh toán nợ trước hạn hay không, vì điều khoản này có thể làm giảm lợi ích của việc trả nợ sớm.
Bạn cũng có thể chọn phương án xử lý các khoản nợ nhỏ nhất trước bất kể lãi suất cao hay thấp, sẽ giúp bạn gia tăng động lực và tự tin khi hoàn tất chi trả. Phương án này cũng khá hiệu quả, miễn là bạn có kế hoạch và biết rõ các khoản mục ưu tiên của mình là gì.
Làm chủ những phương pháp tài chính cá nhân sau đây
Đầu tiên là Tự động hóa.
Tự động hóa việc tiết kiệm là cách dễ dàng, đơn giản nhất để đảm bảo việc dành dụm tích lũy hiệu quả, hạn chế bản năng tiêu tiền ngay khi bạn nhận được chúng.
Tự động hóa còn có thể giúp bạn giảm thiểu các loại phí, trong đó, phí ngân hàng rất đơn giản để tránh còn các khoản phí phát sinh khi đầu tư thì có thể phức tạp hơn. Roi Tavor, CEO của Nummo.com, một nền tảng quản lý tài chính cho rằng bạn cần lưu ý các khoản sau:
Phí giao dịch: liên quan đến mua bán chứng khoán Phí chuyển đổi ngoại hối: áp dụng khi bạn chuyển đổi đồng tiền của mìnhsang một loại tiền tệ khác như Đôla, Bảng Anh, Euro Phí tài khoản không hoạt động: có thể áp dụng nếu số dư tài khoản của bạn giảm dưới một mức tối thiểu nhất định. Phí duy trì tài khoản: cho các dịch vụ như báo cáo thuế hoặc ghi nhận đóng góp Phí trễ hạn: có thể áp dụng khi thanh toán quá hạn Phí gia nhập: khoản hoa hồng hoặc phí giao dịch được tính vào lần đầu tiên tiến hành mua một khoản đầu tư, thường là chứng chỉ quỹ tương hỗ. Phí kết thúc: phí áp dụng khi đóng tài khoản. Có lẽ bạn sẽ không thể tránh được hết các hạng mục chi phí nêu trên, nhưng khoản đầu tư của bạn nên có tỷ lệ chi phí không quá 3%.
Tiếp theo, cần biết được giá trị của chính mình. Những gì bạn kiếm được bây giờ sẽ ảnh hưởng đến những gì bạn tích góp trong giai đoạn sự nghiệp sau này. Như Money Magazine đã ghi nhận được:
Theo nghiên cứu của Ngân hàng Dự trữ Liên bang New York, mức lương trung bình của người lao động tăng trưởng nhiều nhất trong độ tuổi 25-35. Một nghiên cứu của trường Đại học Temple và George Mason cho thấy mức tăng lương 1 triệu đồng khi bạn 25 tuổi sẽ đóng góp thêm cho thu nhập trọn đời của bạn 125 triệu đồng.
Vì vậy, lúc bạn phỏng vấn một công việc mới, hãy yêu cầu nhiều hơn một chút so với mức đề nghị của công ty, đặc biệt khi bạn là phụ nữ. Nếu bạn hỏi một cách lịch sự, họ sẽ cân nhắc. Điều này có thể khó xử nhưng hãy nghĩ về nó theo chiều hướng tích cực: một cuộc trò chuyện vui vẻ, thoải mái có thể mang lại cho bạn nhiều giá trị hơn.
Và cuối cùng, những lựa chọn lối sống của bạn cũng sẽ tạo ra sự khác biệt lớn. Chắc chắn mức lương khởi điểm tốt sẽ mang lại cho bạn nhiều hơn so với việc cắt giảm ly cà phê buổi sáng. Tuy nhiên, nơi bạn sinh sống, những gì bạn mua và những người bạn xung quanh bạn cũng sẽ đóng vai trò quan trọng. Hãy cố gắng hết sức hạn chế chi tiêu bốc đồng và kiểm soát tốt hơn việc sử dụng đồng tiền của mình vào đâu.
Đăng ký bản tin để cập nhật các bài chia sẻ mới về tài chính cá nhân và các chương trình ưu đãi của BeRich:
Làm quen với việc đầu tư
Những người độ tuổi 20-30 đang trữ tiền mặt là chủ yếu, theo một vài khảo sát gần đây bởi các công ty tài chính. Trong khi độ tuổi này lại là thích hợp để chấp nhận mạo hiểm: bạn còn trẻ và đủ thời gian để vượt qua những biến động của thị trường, bên cạnh đó, bạn đầu tư càng sớm thì tài sản càng có thời gian tăng trưởng với sức mạnh của lãi kép.
Nếu bạn vừa mới bắt đầu, các chuyên gia khuyên rằng hãy dành dụm lại mỗi tháng 10% trở lên vào các khoản tích lũy dài hạn như quỹ hưu trí v.v… Nhưng nếu điều đó là không thực tế, thì bạn vẫn có thể bắt đầu tiết kiệm với một tỷ lệ trong khả năng. Sau đó hãy tự cam kết với bản thân rằng khoản này sẽ tăng thêm 1% mỗi năm cho đến khi bạn đạt được mức 10-15%, theo Joleen Workman – Phó chủ tịch của Retirement and Income Solutions.
Một lời khuyên khác từ Candice Sherman, Phó Chủ tịch Phát triển sản phẩm của Lexington Law, rằng cứ xem việc tiết kiệm như một hóa đơn hàng tháng khác mà bạn cần phải trả.
Việc đầu tư không cần bí quyết gì cao siêu, hãy tuân thủ theo một số nguyên tắc đơn giản: tập trung vào việc tối thiểu chi phí, đa dạng hóa các sản phẩm đầu tư của mình, và tích lũy đầu tư đều đặn lâu dài.
Tìm ra các ưu tiên của bạn
Đây là lúc để nghiêm túc suy nghĩ về các mục tiêu cũng như chuẩn bị cho sự ổn định tài chính của bạn trong tương lai. Bạn dự định mua nhà trong vài năm tới? và kết hôn, sinh con? Nếu có, hãy bắt đầu tích lũy cho những mục tiêu đó từ bây giờ.
“Sẽ không có mốc thời gian nào gọi là đúng lúc để bắt đầu tiết kiệm, vì vậy nếu bạn đang chờ đợi điều đó tức là bạn đang phung phí thời gian. Cuộc sống sẽ chỉ bận rộn và phức tạp hơn thôi, nên ngay bây giờ hãy dành chút thời gian để thiết lập cho mình các kế hoạch sắp tới.”
Số tiền dành dụm tại mỗi thời điểm sẽ khác nhau phụ thuộc vào thu nhập cũng như tình hình cá nhân của bạn lúc đó. Nhưng chắc chắn rằng một ngôi nhà, tiền nghỉ hưu, hay tiền học đại học cho con cái… tất cả đều tiêu tốn bộn trong khi tiền sẽ không tự nhiên xuất hiện trong tài khoản của bạn. Vì vậy, hãy ngồi xuống dành ra một ít thời gian để xác định những gì bạn muốn đạt được trong cuộc sống và ước tính sẽ cần bao nhiêu cho các mục tiêu đó. Sau đó hãy lập một kế hoạch để thực hiện, và nhận định những gì mình có thể đánh đổi. Bạn sẽ phải từ bỏ một thứ gì đó để có được một thứ khác bởi vì đối với hầu hết mọi người, số tiền trong tài khoản của chúng ta là hữu hạn.
Cân nhắc xem việc mua nhà có phù hợp với bạn hay không
Có thể bạn đã cân nhắc chuyện này rồi khi thực hành phần Thiết lập mục tiêu ở trên, nhưng đối với nhiều người, mua nhà là một trong những khoản chi lớn nhất trong đời và có ảnh hưởng quan trọng đến cuộc sống và hạnh phúc sau này. Nên nó đáng được cân nhắc kĩ lưỡng hơn nữa.
Thị trường nhà ở đắt đỏ đã khiến cho việc sở hữu nhà trở thành một khoản đầu tư kém hấp dẫn hơn trước đây. Trên thực tế, một nghiên cứu được công bố vào năm ngoái cho thấy sở hữu nhà không còn là con đường mang lại tài chính vững mạnh, và những người đem tiền đi đầu tư có thể tăng nguồn tài chính của mình hơn những người mua nhà. Chẳng những thế, nhiều căn nhà có mức tăng giá trị không đủ để đánh bại hoặc thậm chí là theo kịp đà tăng của lạm phát.
“Tôi không chắc là mình sẽ dùng từ “đầu tư” khi nói về việc mua nhà. Nếu bạn mua một căn nhà đơn giản như là một khoản đầu tư, thì dữ liệu lịch sử cho thấy chứng khoán sẽ mang lại lợi nhuận cao hơn nhiều so với bất động sản”, theo lời ông Oscar Vives Ortiz, một nhà hoạch định tài chính và chiến lược đầu tư tại PNC Wealth Management. Nhưng nếu chúng ta dùng góc độ khác để đánh giá, thì đây là một kênh tích lũy có tính chất bắt buộc mà bạn phải cố gắng trả đều số tiền vay ngân hàng hàng tháng cho đến khi căn nhà hoàn toàn là tài sản của bạn. Vì vậy nhìn ở góc độ hành vi thì đây có thể là một khoản đầu tư tốt.
Tuy nhiên mua nhà không chỉ nhằm mục đích tích lũy tài sản. Rất nhiều người trong chúng ta luôn mơ ước sẽ sở hữu một ngôi nhà có hàng rào trắng trước khoảng sân rộng, và có 1 phòng ngủ dành sẵn cho thiên thần nhỏ. Bạn có được sự riêng tư, ổn định và chốn về của bản thân mình. Giống như rất nhiều quyết định tài chính khác, việc mua nhà không đơn thuần chỉ là vấn đề về tiền bạc.
Holden Lewis, chuyên gia nhà ở của NerdWallet cho rằng: “Nhà là nơi để sống, trong khi đầu tư là để tích lũy cho tương lai. Nếu phải lựa chọn giữa sống trong ngôi nhà khiến bạn vui vẻ nhưng có tiềm năng đầu tư thấp, hoặc sống trong một ngôi nhà không thoải mái nhưng mang lại cơ hội đầu tư tuyệt vời, bạn sẽ lựa chọn gì? Riêng tôi, tôi sẽ chọn hạnh phúc. Nhà không phải là phương tiện để đạt được mục đích, mà bản thân nó là mục đích rồi”.
Vì vậy, hãy xem xét kỹ: Bạn muốn sinh sống ở đâu trong 10 năm tới hoặc có thể lâu hơn? Bạn cần bao nhiêu tiền cho khoản trả trước và làm thế nào bạn có thể dành dụm được số tiền đó? Liệu bạn có thể cân đối được các chi phí duy trì khi về hưu hay không? Liệu thuê nhà ở một địa điểm khác mà bạn mong muốn có thể là một khoản đầu tư tốt hơn hay không?
Ngoài ra, hãy cân nhắc xem ngôi nhà sẽ tác động đến sự nghiệp và cảm hứng sống của bạn như thế nào. Nếu bạn muốn mua nhà để an cư, thì điều đó có thể giới hạn bớt các cơ hội nghề nghiệp dành cho bạn. Khả năng bạn sẵn sàng chuyển chỗ ở vì công việc sẽ ít đi. Nếu bạn đã xác định nơi mình muốn sống và đang gầy dựng gia đình nhỏ thì việc mua nhà sẽ hợp lý hơn.
Chỉ mạo hiểm khi bạn đã có một nền tảng vững chắc
Sau khi đã thiết lập được các khoản tiết kiệm và đầu tư, bạn có thể bắt đầu nghĩ đến việc hưởng thụ.
Rodrigo Guara, CEO và Đồng sáng lập StockPitch, nói lời khuyên tốt nhất mà ông có thể gửi đến các nhà đầu tư trẻ là hãy đi ngược lại khuynh hướng sống không cần biết ngày mai của tuổi trẻ. Sự ổn định là rất quan trọng.
“Chắc chắn, bạn có thể mạo hiểm đầu tư vào các công ty đổi mới sáng tạo vừa tham gia vào thị trường mà bạn thấy tiềm năng, nhưng bạn chỉ nên làm vậy sau khi đã xây dựng được một danh mục đầu tư đa dạng”, Guara nhận định. “Đây là lý do, nghe có thể nhàm chán, mà cách phổ biến để một nhà đầu tư trẻ trở thành người giàu có là đưa phần lớn khoản đầu tư của họ vào những kênh ổn định – tăng trưởng chậm mà chắc theo thời gian.
Xây dựng một kế hoạch tài chính cho việc sinh con
Chi phí nuôi dạy một đứa trẻ ở Mỹ từ sơ sinh đến 17 tuổi là 233.610 đô (theo Bộ Nông nghiệp Mỹ), còn ở Việt Nam là 1.9 tỷ đồng (theo một khảo sát mang tính chất tham khảo của báo Đất Việt). Và đó là chưa tính đến giai đoạn trước khi sinh và các khoản chi phí khác (như tiền học đại học). Đương nhiên sinh con không chỉ là một quyết định về tài chính, tuy nhiên bạn cũng không muốn bắt đầu xây dựng một gia đình nhỏ mà không có kế hoạch đúng không?
Đầu tiên, cần tính toán chi phí cho các chăm sóc y tế. Ngay cả khi bạn đã có các loại bảo hiểm trong lao động thì chi phí cũng rất tốn kém. Bạn sẽ muốn tham khảo thêm ý kiến của những mối quan hệ xung quanh, và liên hệ với bệnh viện để tham khảo biểu phí và các điều khoản thanh toán. Ngoài ra, bạn cũng sẽ muốn tìm hiểu về các điều khoản bảo hiểm như tỷ lệ tối đa được khấu trừ, tỷ lệ tự chi trả…
Mặt khác, cần tìm hiểu các chi phí cho thời gian nghỉ sinh nhất là khi bạn là phụ nữ. Một vài nghiên cứu nhận thấy rằng lương của phụ nữ bắt đầu chênh lệch đáng kể so với đàn ông từ độ tuổi 32, trùng hợp với thời điểm nhiều phụ nữ chấp nhận rời bỏ công việc của mình để chăm sóc con cái. Một khi đã rời bỏ, cho dù chỉ nghỉ thai sản hoặc nhiều hơn là vài năm, thì mức thu nhập của bạn cũng khó trở lại được như cũ. Đây là yếu tố tác động sâu sắc không chỉ đến thu nhập mà còn các khoản khác như tiết kiệm hưu trí, lương hưu BHXH và đầu tư…
Phần này không nhằm để can ngăn bạn và tất nhiên, không có phương pháp tài chính nào thần kỳ nào có thể khiến cho kế hoạch sinh con dễ dàng hơn. Điều quan trọng là bạn cân nhắc xem việc sinh con sẽ thay đổi cuộc sống tài chính của bạn ra sao.
Học cách tha thứ cho bản thân và tiến về phía trước
Ai trong chúng ta mà không có sai lầm, đặc biệt là những vấn đề liên quan đến tiền bạc như: trì hoãn việc đầu tư, vướng phải vòng xoáy nợ nần, làm một công việc mà những gì nhận lại ít hơn những giá trị đóng góp… Nhưng nếu bạn không tự thông cảm cho chính mình, thì bạn sẽ không bao giờ có thể tiến lên và bắt đầu lại.
Hãy nhìn vào sai lầm của mình, rút ra những bài học rồi tiếp tục bước tới. Nếu bạn đang ở độ tuổi 30 mà chưa bắt đầu dành dụm cho hưu trí, điều tốt nhất có thể làm vẫn là hãy bắt đầu ngay bây giờ. Nếu các khoản vay của bạn đang trở nên mất kiểm soát, hãy cố gắng giải quyết chúng ngay và nhắc nhở bản thân thanh toán đúng hạn trong tương lai. Nếu bạn đã chi tiêu quá tay vào tháng trước hoặc chốt một khoản đầu tư quá sớm, hãy cân bằng lại cũng như hạn chế các chi tiêu không cần thiết ở tháng này.
Đó là những điều quan trọng mà bạn cần biết về sử dụng tiền trong giai đoạn 20 và đầu 30 tuổi.
Đọc tiếp Kỳ 2 tại: